Duizeligheidscentrum biedt patiënt houvast
Duizeligheid kan grote impact op dagelijks leven hebben
Gepubliceerd op: 30 december 2024Een draaierig of dronken gevoel, tintelingen of wegraken. Duizeligheid kan je wereld letterlijk en figuurlijk op zijn kop zetten. Na een ochtend vol onderzoeken biedt het Duizeligheidscentrum van het Slingeland Ziekenhuis patiënten meer houvast: “Veel patiënten gaan gerustgesteld naar huis.”
Bijna twintig jaar heeft het Slingeland Ziekenhuis een Duizeligheidscentrum en dat blijkt best bijzonder. KNO-arts Nicole Weegerink: “Ons ziekenhuis hoort hiermee thuis in het rijtje van een beperkt aantal ziekenhuizen en audiologische centra, waar mensen met vaak chronische en meer onbegrepen duizeligheidsklachten tegelijkertijd bij de KNO-arts en neuroloog terechtkunnen.” Twee ochtenden per week doen de afdelingen KNO (Keel-, Neus- en Oorheelkunde) en Neurologie gezamenlijk de onderzoeken. Samen zien ze jaarlijks meer dan 160 patiënten op dit duizeligheidsspreekuur.
Grote impact op dagelijks leven
“Mensen komen meestal gespannen binnen”, vertelt functielaborant Mark Molleman, die al sinds het begin betrokken is bij het Duizeligheidscentrum. “Ze hebben vaak al langere tijd last en willen nu wel eens weten waar het vandaan komt.” Dat is volgens neuroloog Elles van Keeken goed te begrijpen: “We zien mensen vanaf een jaar of twintig. Duizeligheid kan een grote impact hebben. Soms kunnen mensen niet meer werken of autorijden, of durven ze bijvoorbeeld niet meer op het schoolplein te staan.”
Duizeligheid is geen ziekte. Wat is het wel? KNO-arts Nicole Weegerink: “Duizeligheid is een beschrijving van klachten. Zoals het gevoel van draaien, licht in het hoofd zijn, een dronken gevoel hebben of zwart voor de ogen zien.” Neuroloog Elles van Keeken: “Voor ons is het gesprek aan het begin van de ochtend, de anamnese, heel belangrijk. We zien klachten van draai-sensatie, maar ook van wegraking of balansklachten. De beschrijving geeft aan of er iets aan de hand kan zijn met het evenwichtsorgaan in het oor of dat er iets anders speelt.”
Ochtend vol onderzoeken
In plaats van vier aparte afspraken krijgt de patiënt alle onderzoeken op dezelfde ochtend. De ochtend start altijd met het uitvragen van de klachten en een oor- en evenwichtsonderzoek door de KNO-arts. Ook is er een gehoortest en een onderzoek door de neuroloog. Verder krijgt de patiënt nog een ander evenwichtsonderzoek en een bloeddrukmeting. Mark Molleman is een van de functielaboranten die dit evenwichtsonderzoek uitvoeren. Bij dit onderzoek maakt hij gebruik van een grote bril om de oogbewegingen van de patiënt te registreren. En meet hij de evenwichtsorganen door het spoelen van de oren met warm of koud water. “Ik probeer de spanning bij de patiënt weg te krijgen door tijdens het onderzoek veel te praten en hem of haar af te leiden. Dat lukt eigenlijk altijd.”
De neuroloog voert haar eigen gesprek met de patiënt en doet daarnaast lichamelijk onderzoek. “Daarbij let ik op de coördinatie maar ook op verschijnselen die wijzen op polyneuropathie, waarbij de zenuwen in de benen zijn aangetast. Dat is bij ouderen vaak een oorzaak van balansklachten en duizeligheid.” Volgens de neuroloog is een grote meerwaarde van het spreekuur dat zij en de KNO-arts direct kunnen overleggen over hun bevindingen en samen tot een conclusie kunnen komen. “We zien ook dat patiënten zich dankzij deze uitgebreide aanpak serieus genomen en gehoord voelen”, vult de KNO-arts aan.
Positie-duizeligheid regelmatig oorzaak
Aan het einde van de ochtend kunnen de specialisten bijna altijd een diagnose geven en de patiënt geruststellen. Patiënten op het spreekuur zijn nogal eens bang dat er iets mis is met hun hersenen. “Hier in het Duizeligheidscentrum is het echt uitzonderlijk dat we zoiets ernstigs als MS of een hersentumor tegenkomen”, vertelt de neuroloog. Regelmatig blijkt er sprake van positie-duizeligheid, in vaktermen benigne paroxismale positie-duizeligheid (BPPD). KNO-arts Nicole Weegerink: “Dan zitten er losgeschoten kristallen in een kanaal van het evenwichtsorgaan, waar ze niet thuishoren. Daar doe ik dan een bevrijdingsoefening voor, waarbij ik het hoofd zo manoeuvreer dat de kristallen weer uit het kanaal draaien Ook geef ik de patiënt oefeningen mee. BPPD is een onschuldige aandoening die geen blijvende schade maar wel hinderlijke en vaak beangstigende klachten geeft.”
Volgens de specialisten is er ook regelmatig sprake van zogeheten comorbiditeit, wat wil zeggen dat een patiënt meerdere aandoeningen tegelijkertijd heeft. “Vaak zien we een combinatie van een bloeddrukdaling, een minder functionerend evenwichtssysteem en positie-duizeligheid.” Ook de ziekte van Ménière komt voor en een enkele keer een brughoektumor. “Dat is een goedaardige tumor, die meestal niet hoeft te worden behandeld maar die wel verder opvolgen.”
Hyperventilatie
Ook hyperventilatie kan een grote rol spelen bij duizeligheid. “De vraag is of het de oorzaak of het gevolg is. We zien regelmatig patiënten met hyperventilatie of een depressie of angst- en paniekstoornis. De hersengebieden van het evenwicht en het gevoelscentrum zijn nauw met elkaar verbonden. Het is niet gek dat mensen met duizeligheid ook andere klachten hebben, en omgekeerd”, legt de KNO-arts uit. “Wat we ook zien is dat mensen een keer acuut draaiduizelig geweest zijn, daarna angst voor die duizeligheid krijgen en hyperventilatie ontwikkelen”, vult de neuroloog aan.
Speciale fysiotherapie
Om van hyperventilatie af te komen, krijgen patiënten een verwijzing om ademhalingsoefeningen te leren bij een Cesar- of mensendiecktherapeut. Ook voor BPPD kunnen mensen terecht bij een gespecialiseerde fysiotherapeut. Daarnaast helpt het spreekuur bij de acceptatie van het verouderingsproces van de patiënt op leeftijd. “Het evenwichtsysteem, gehoor en zicht gaan wat achteruit en het gevoel en de kracht in de benen kan iets minder worden. Als je dat goed uitlegt, stelt het mensen gerust, hoeven ze niet meer te zoeken en kunnen ze het een plekje geven”, aldus de KNO-arts. Neuroloog Elles van Keeken sluit af: “Soms is die acceptatie wel wat lastig en geef je tips voor valpreventie mee. Maar ik zie ook veel patiënten dankbaar weggaan. Als ze weten wat ze eraan kunnen doen, zoals in het geval van hyperventilatie, schieten ze in de actie en gaan ze er meteen iets aan doen.”
Wat is duizeligheid en wat is de oorzaak?
Duizeligheid is een onaangenaam gevoel dat soms moeilijk te beschrijven is. Er bestaan vele vormen van duizeligheid, zoals draaiduizeligheid, een licht gevoel in het hoofd, het gevoel onvast op de benen te staan en zweverigheid. Duizeligheid kan onder meer te maken hebben met:
- Het evenwichtsorgaan in het oor
- De ogen
- Het gevoel in de spieren en pezen
- De psyche
- Ademhaling en bloeddruk (hyperventilatie)
- Aansturing vanuit de hersenen
Duizeligheid kan vele oorzaken hebben. Vaak voorkomende oorzaken van duizeligheid zijn:
- BPPD, een aandoening van het binnenoor
- Hyperventilatie
- Ontsteking van het evenwichtsorgaan en of de evenwichtszenuw
- Bloeddrukproblemen, bijwerkingen van medicijnen of een doorbloedingsstoornis van de hersenen
- Ziekte van Ménière
Laatst bijgewerkt op: 30 december 2024
