Je haar behouden dankzij ijskoude kap tijdens chemokuur
Slingeland ooit een van eerste met hoofdhuidkoelers
Gepubliceerd op: 25 maart 2025Ons haar. We vinden het te lang, te kort, te krullerig, te donker of te licht. Maar als we het dreigen te verliezen, bijvoorbeeld door chemotherapie, blijkt hoeveel waarde we aan onze haardos hechten. Niet alleen vrouwen, maar ook mannen. Behandeling met de hoofdhuidkoeler kan dan uitkomst bieden.
Oncologieverpleegkundige Cindy Kerkemeijer ziet de eerste hoofdhuidkoeler in het Slingeland Ziekenhuis nog binnenkomen, nu achttien jaar geleden. “Toen waren we een van de eerste ziekenhuizen die de koelkap kregen. Ook deden we mee aan wetenschappelijke studies.” Uit die studies blijkt dat we haarverlies niet moeten onderschatten. Volgens borstkankerpatiënten heeft kaal worden, na angst voor terugkeer van de ziekte, de grootste impact op hun leven. Onder andere omdat je door haarverlies de ziekte niet voor de buitenwereld kan verbergen.
“Gelukkig verlies je niet bij elke soort chemotherapie je haar. Maar als dat wel zo is, is de behandeling met de koelkap een mooie toevoeging.”
- Cindy Kerkemeijer, oncologieverpleegkundige
Keuzehulp invullen
Cindy en haar collega’s van de afdeling Oncologie noemen de hoofdhuidkoelers een mooie toevoeging op de behandeling van kanker. Bijzonder is dat het Slingeland dit kan aanbieden aan elke patiënt die in aanmerking komt en dat ook wil. Cindy: “In andere delen van het land zijn er ziekenhuizen waar niet voor iedereen plek is, vanwege het aantal patiënten. In ons ziekenhuis moet een patiënt hooguit een dagje langer wachten.”
Bij de intake vertelt de oncologieverpleegkundige over de werking en voor- en nadelen van de hoofdhuidkoeler bij chemotherapie via een infuus: “Op de site geefhaareenkans.nl kan de patiënt meteen online een ‘keuzehulp’ invullen. Als hij of zij het wil proberen, passen we dan ook de kap die we in verschillende maten hebben. De leeftijd van patiënten verschilt en ook steeds meer mannen kiezen ervoor.”
Vijftig procent kans
Patiënten hebben bij gebruik van de hoofdhuidkoeler gemiddeld vijftig procent kans om hun haar te behouden. “Bij sommige chemotherapieën ligt dat hoger, soms ook lager. ‘Probeer het maar’, zeggen wij als mensen twijfelen. En natuurlijk is het teleurstellend als blijkt dat het niet werkt.” Tijdens de behandeling 22 begint na 21 dagen het eerste haar uit te vallen, ook bij mensen die de hoofdhuidkoeler gebruiken. “De meeste mensen hebben ondanks de koelkap toch best wat haarverlies of krijgen kale plekken. Maar meestal vinden zij het acceptabel. Het is altijd aan de patiënt zelf of die wel of niet wil doorgaan met het koelen tijdens de chemokuur.” Nieuwe machines Sinds een paar maanden heeft het ziekenhuis twee nieuwe hoofdhuidkoelers. “De oude waren echt aan vervanging toe”, vertelt Cindy. De nieuwe generatie hoofdhuidkoelers kosten 24.000 euro per stuk en zijn deels gesponsord door de Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis.
Schenking Stichting Vrienden
De twee nieuwe hoofdhuidkoelers in het Slingeland zijn deels te danken aan een schenking van de Rabobank aan de Stichting Vrienden van het Slingeland Ziekenhuis. Ook vriend worden? www.slingeland.nl/vrienden
‘Heel erg koud, maar het is het waard’
Op haar telefoon laat ze foto’s van een mooie, verzorgde vrouw met prachtige lange zwarte krullen zien. Nog drie chemokuren en daarna hoopt Tahmina (41) weer te gaan lijken op de foto’s van een maand of vijf geleden.
“Al na vier chemokuren zie je er als een totaal ander mens uit. Maar ik hoop dat ik in de zomer zonder zorgen ben. En dat ik er weer van kan genieten als ik naar mezelf in de spiegel kijk.”
Deze moeder van twee tieners wist meteen dat ze de hoofdhuidkoeler een kans wilde geven, toen ze er bij het intakegesprek over hoorde. “Ik houd van mijn haar. Mijn dochters en ik hebben lang krullend haar en voor ons zijn vrouwelijkheid en er verzorgd uitzien belangrijk. Toen mijn dochters over de chemo hoorden, was het één van hun eerste vragen: wat gebeurt er met je haar? Ik heb ze gerustgesteld en gezegd dat als ik mijn haar zou verliezen, dat het dan wel weer aangroeit.”
Als in een diepvries
Hoe de hoofdhuidkoeler aanvoelt? “Alsof je met je hoofd in de diepvries zit”, zegt Tahmina in duidelijke taal. “De eerste keer was het heel erg vervelend. Maar voor mij was het belangrijk om het te doen en dan wen je er toch aan. Nu is het vooral het eerste kwartier doorbijten.” Tijdens de ochtend ligt ze in een ziekenhuisbed en mag ze om warme thee en een extra dekbed vragen. “De verpleegkundigen en voedingsassistenen zijn aardig en lief voor me.”
Voordat ze aan de chemo begon, had ze haar kapsel al iets korter laten knippen. En ondanks de hoofdhuidkoeler heeft ze toch een deel van haar haar verloren, vooral bovenop. “Dan stond ik onder de douche en verloor ik best veel haar. Dat vond ik heel erg, maar dan dacht ik aan mijn gezin en aan beter worden. Aan de achterkant heb ik mijn krullen nog en als de chemo erop zit, begint de rest na vier tot zes weken weer te groeien. Wel vond ik het een hele grote stap om buiten toch een mutsje te gaan dragen. Gelukkig is het nu koud buiten en valt het mensen niet zo erg op.”
Probeer het uit
Als de chemokuur er over een maand opzit, volgen nog een operatie, bestralingen en immunotherapie. Tahmina blijft positief, ook al ligt ze er wel eens wakker van. Spijt van de hoofdhuidkoeling heeft ze niet. Wat is haar advies aan andere patiënten? “Als je de mogelijkheid voor de koelkap krijgt, probeer het in ieder geval uit.”
Hoe werkt de hoofdhuidkoeler?
Bij hoofdhuidkoeling heeft de patiënt vanaf de eerste chemobehandeling voor, tijdens en na de kuur een soort ijskap op het hoofd. Daardoor vernauwen de bloedvaten in het hoofd en worden de haarwortels beschermd tegen chemotherapie. Hierdoor valt het haar niet of veel minder uit. De behandeling vereist wel enig doorzettingsvermogen. Door de kap stroomt namelijk een koude vloeistof van min vijf graden. De temperatuur van de hoofdhuid is dan tussen de 15 en 25 graden. Paracetamol helpt tegen de hoofdpijn. Die pijn trekt na de behandeling weg. Ook ben je door het gebruik van de kap ongeveer één uur tot twee uur langer in het ziekenhuis.
Patiënten komen doorgaans in aanmerking als ze kanker in een weefsel of een orgaan hebben (zoals in de borst, darm, eierstok, baarmoeder, prostaat, long). Bij leukemie of lymfeklierkanker is hoofdhuidkoeling niet mogelijk.
Meer informatie over hoofdhuidkoeling op www.kanker.nl en www.geefhaareenkans.nl.
Laatst bijgewerkt op: 04 april 2025
