Overslaan en naar de inhoud gaan
search

Neem signalen van bloedkanker serieus

Meer nieuwe middelen tegen bloedkanker beschikbaar

Gepubliceerd op: 22 september 2022

Gemiddeld ieder uur krijgt iemand in Nederland de diagnose bloedkanker, in totaal zo’n 10.000 mensen per jaar. Dat maakt bloedkanker tot de vijfde meest voorkomende vorm van kanker in ons land. Internist-hematoloog Esther van Bladel en verpleegkundig specialist Janneke Lanke: “Mensen meer bewust maken van de signalen en impact van bloedkanker is heel belangrijk.”

Daarom doet het Slingeland Ziekenhuis mee aan de wereldwijde ‘Blood Cancer Awareness Month’. Bij het woord bloedkanker schrikken mensen en denken zij al snel dat het gelijkstaat aan zware behandeling of doodgaan. Dat hoeft niet zo te zijn: bloedkanker is een verzamelnaam van 140 afzonderlijke ziekten, van acuut tot chronisch en van heel mild tot zeer ernstig. Bekende vormen zijn (non)-Hodgkinlymfoom, acute myeloïde leukemie en chronische lymfatische leukemie.

Signalen van bloedkanker

Soms heeft iemand geen klachten en wordt de ziekte per toeval bij bloedcontrole ontdekt. Toch zijn er ook signalen die wel kunnen wijzen op bloedkanker. Verpleegkundig specialist van hematologie en oncologie, Janneke Lanke: “Denk aan gewichtsverlies van meer dan tien procent in korte tijd, heel veel nachtzweten, flinke vermoeidheid, botpijn of onbegrepen koorts.” Maar ook een knobbeltje in de lymfeklieren is de moeite waard om na te laten kijken, vertelt internist-hematoloog Van Bladel. “We zien patiënten die best lang wachten. Voor sommige vormen van bloedkanker is niet altijd direct een behandeling nodig, maar soms maakt het voor de behandeling wel uit om in een eerder stadium te komen.”
Beide zorgprofessionals vragen ook aandacht voor de impact die bloedkanker heeft op de patiënt en zijn of haar omgeving. “Het komt regelmatig voor dat een patiënt er geen gevoel of beeld bij heeft. Iemand weet dan niet wat de ziekte is of wat je ervan kunt verwachten. Patiëntenvereniging Hematon en lotgenotencontact kunnen daarbij helpen”, vertelt de internist-hematoloog. “Maar ik zie ook dat mensen die ooit bloedkanker hebben gehad soms door hun omgeving over het hoofd worden gezien. Terwijl het nog jarenlang invloed kan hebben. Zij waarderen het juist als je er nog eens naar vraagt.”

Geen behandeling, wel controle

De impact van de ziekte kan heel verschillend zijn, merkt ook Janneke Lanke. Voor haar afstuderen als verpleegkundig specialist deed ze onderzoek onder patiënten met chronische lymfatische leukemie die uitsluitend onder controle staan. Bij hen wordt een zogenoemd ‘wait and see’-beleid toegepast: ze staan onder controle, maar behandeling is (nog) niet nodig of op dat moment ongunstig.
Ook géén behandeling kan veel impact hebben, zag Lanke. “Dat beleid kan veel losmaken, zeker in het begin. Voor sommige mensen is dat volgen en afwachten juist moeilijk te bevatten en ze denken dat de dokter er niets aan doet. Ze ervaren hun kanker als tikkende tijdbom, terwijl wij niet kunnen zeggen of er ooit behandeling nodig zal zijn. Er gaan veel mensen dood mét bloedkanker, in plaats van áán bloedkanker.” Waarop de internist-hematoloog aanvult: “Pas als er echt winst te behalen valt, starten we bij chronische lymfatische leukemie met een behandeling.”

Kunnen we zelf het risico op bloedkanker verkleinen? 

Voor zover bekend is dat niet het geval. “Leeftijd speelt een rol en een enkele keer komt het in de familie voor. Maar er bestaat nog geen test voor een verhoogde aanleg, zoals bij erfelijke borstkanker”, legt Van Bladel uit. “Ook zijn er onvoldoende aanwijzingen dat je de ziekte kunt veranderen door een gezondere leefstijl. Wel kan je met een goede conditie de behandeling soms beter aan of heb je meer keuze in behandeling, zonder daar oneerlijke verwachtingen mee te creëren.”

Waar elke patiënt van de afdelingen hematologie/ oncologie in ieder geval op kan rekenen, is de onvoorwaardelijke ondersteuning van de zorgverleners.  Janneke Lanke tot slot: “Je komt op het meest intense moment iemands leven in. Soms maak je het verschil met alleen een pilletje tegen misselijkheid of door gewoon naast iemand te zitten en te luisteren. Iets betekenen voor elke patiënt is de kern van ons vak.”

Behandeling van bloedkanker steeds persoonlijker

Internist-hematoloog Esther van Bladel is te spreken over het aantal nieuwe middelen tegen bloedkanker. “We hebben veel meer in handen dan tien of twintig jaar geleden. Een gouden optie om bloedkanker te genezen is er nog niet. Maar door nieuwe middelen en het toenemend aantal studies kunnen we wel doelgerichter behandelen. Sommige chemobehandelingen zijn tegenwoordig beter te verdragen. En we kunnen veel beter inventariseren welke behandeling bij welke patiënt past. Binnen onze vakgroep nemen we het ‘samen beslissen’ met de patiënt heel serieus. Samen met hem of haar bekijken we wat de voor- en nadelen zijn en wat voor type behandeling het beste past.”

Laatst bijgewerkt op: 12 september 2022

Direct naar

Prototype Inreda AP6. De kunstalvleesklier zit met twee slangetjes verbonden aan de buik van de patiënt. ©Inreda Diabetic
Resultaten studie kunstmatige alvleesklier voor diabetespatiënten veel belovend