Toename kwetsbare ouderen op de Spoedeisende Hulp

Al langere tijd is er een toename van het aantal oudere patiënten op de Spoedeisende Hulp (SEH). “Wij zijn er voor de eerste opvang, diagnostiek en behandeling van patiënten”, zegt SEH-arts Marije Sterckx. Sinds kort kunnen mensen ouder dan zeventig jaar die via de SEH het ziekenhuis binnenkomen te maken krijgen met een geriater. “Samen kijken we welke onderzoeken, behandeling en zorg het best passend is.”

“Meer dan de helft van de oudere patiënten komt bij de SEH terecht na een ongelukkige val”

“Op verzoek van de SEH-arts kijken we vooral naar het totaalplaatje. Hierbij hebben we aandacht voor de algehele gezondheid, de mobiliteit, het geheugen, de zelfredzaamheid, de thuissituatie en de medicatie van de patiënt”, licht klinisch geriater Lia Middeljans toe. “Daarnaast overleggen we samen met de SEH-arts wat de beste vervolgzorg is.”

Risicofactoren in kaart

Het merendeel van de ouderen, meer dan de helft, komt bij de SEH terecht na een ongelukkige val. Ze zijn onderuit gegaan met de (elektrische) fiets, gestruikeld over een vloerkleed of losliggend snoer of hebben de laatste traptrede gemist. “En er zijn meer oorzaken waardoor mensen onwel kunnen worden en vallen; door een bloeddrukdaling, door een beroerte, als gevolg van een hartritmestoornis, of door infecties zoals een long-of blaasontsteking. Maar ook vanwege (veranderd) medicijngebruik”, vertelt geriater Lia Middeljans. Bij ouderen is het belangrijk om de oorzaken van de valpartijen te achterhalen. “We brengen deze risicofactoren in kaart en geven advies om de kans op een nieuwe val zo klein mogelijk te maken, afgestemd op iemands conditie en situatie. Goede voeding en beweging zijn daarbij belangrijke aandachtspunten”, licht de geriater toe. Daarnaast wordt het medicijngebruik onder de loep genomen en eventueel aangepast. “We doen dit deels al op de SEH maar het kan ook zijn dat we patiënten bijvoorbeeld uitnodigen voor een vervolgafspraak op de valpolikliniek of verwijzen naar een andere specialist.”

Overleg met patiënt en naasten

De geriater wordt ook vaak gevraagd bij een oudere patiënt die in de war is. De geriater denkt dan mee over de oorzaak en eventuele behandeling van de verwardheid. Als mensen het ziekenhuis via de SEH binnenkomen, blijkt ook regelmatig dat er al langere tijd sprake is van achteruitgang waarbij er niet direct een duidelijke oorzaak is. Zolang het goed gaat, gaat het goed. Totdat er iets gebeurt waardoor partner of familie hulp zoeken via de huisarts of door 112 te bellen. “Met het oog op vervolgbehandeling kijken we ook wel eens mee of iemands conditie goed genoeg is om de voorgenomen behandeling aan te kunnen of dat we wellicht moeten besluiten om intensieve behandelingen niet te doen. Dat doen we altijd in overleg met de patiënt, de familie of mantelzorgers en andere dokters die bij die patiënt betrokken zijn. Wij als medici en zorgverleners weten wat medisch mogelijk is, de patiënt en familie weten wat belangrijk is voor de patiënt."

"Ons doel is om tot een gezamenlijk besluit te komen en passende zorg te bieden die aansluit op de situatie van de patiënt”

Na het bezoek aan de SEH

“Vaak denken mensen dat de vervolgzorg in het ziekenhuis wordt gegeven, maar een ziekenhuisopname is lang niet altijd nodig”, vertelt SEH-arts Marije Sterckx. “Wij beoordelen of het medisch noodzakelijk is om in het ziekenhuis te blijven. Als dat niet nodig is, kijken we of de patiënt thuis voldoende ondersteuning heeft. Is dat niet het geval, dan merken we dat patiënten vaak hopen dat vervolgzorg door ons geregeld wordt. Zeker als mensen al bezig zijn met een indicatiestelling en op een wachtlijst staan voor een andere woonvorm.” Het transferbureau van het ziekenhuis kijkt in dat geval of er extra thuiszorg ingezet kan worden of dat de patiënt uit moet wijken naar een crisisplek. Vaak wordt er een oplossing gevonden. Als een kwetsbare oudere wel opgenomen wordt in het ziekenhuis, blijft de geriater vaak betrokken omdat kwetsbare ouderen een groter risico op complicaties hebben door de ziekenhuisopname. “Het doel is dan deze complicaties zoals verwardheid, nieuwe valpartijen of afname van zelfredzaamheid zoveel mogelijk te voorkomen zodat ook kwetsbare oudere patiënten het ziekenhuis in een zo goed mogelijke conditie weer kunnen verlaten”, besluiten Marije Sterckx en Lia Middeljans.