‘Wat je níet ziet, is eigenlijk het meest duurzaam’
Op naar een nieuw, duurzaam Slingeland Ziekenhuis
Gepubliceerd op: 25 maart 2025Op 5 december jl. was het zover. De eerste schop ging in de grond voor het nieuwe, duurzame én goed bereikbare Slingeland Ziekenhuis naast de A18. Naar verwachting opent het nieuwe Slingeland medio 2027 haar deuren. Jessica Roelofs, projectleider Nieuwbouw, en Sebastiaan Endeman, projectmanager Nieuwbouw, vertellen hoe er zo duurzaam mogelijk gewerkt wordt zonder het zorgperspectief uit het oog te verliezen.
‘Het nieuwe Slingeland wordt een slim, compact gebouw waarin elk hoekje is benut’
Je hoort de term duurzaamheid best vaak. Maar wat is een duurzaam ziekenhuis nu precies?
Sebastiaan: “Dat zit in vele facetten. Het gaat ten eerste over hoe je omgaat met de locatie waar je gaat bouwen. Het nieuwe Slingeland Ziekenhuis komt in een bestaande, groene omgeving: het kenmerkende Achterhoekse coulissenlandschap. We passen het ziekenhuis op een duurzame manier in door het gebouw aan te laten sluiten bij dat landschap. Onder andere door historische lijnen en doorzichten naar het landschap in stand te houden. Zo hebben de behandel- en patiëntenkamers zicht op de natuurlijke omgeving, zodat mensen optimaal van de seizoenen kunnen genieten. Daarnaast positioneer je het gebouw op zo’n manier ‘in de ruimte’ zodat het gunstig is gelegen voor de energiehuishouding. Denk aan het beperken van directe zoninstraling om te voorkomen dat er te veel gekoeld moet worden.
Ook ontwerp je een duurzaam ziekenhuis zo efficiënt mogelijk. Met de juiste afdelingen naast elkaar. En zo compact mogelijk. Want, en dat is natuurlijk logisch, hoe kleiner het oppervlak is dat je hoeft te bebouwen, hoe minder materialen je nodig hebt, hoe minder de CO2-voetafdruk. Maar ik zeg er ook eerlijk bij: compacter is betaalbaarder. Wat zeker bij een ziekenhuis, met maatschappelijke functie, óók heel belangrijk is. Tot slot zit duurzaamheid in de wijze waarop je materialen (her)gebruikt.”
Jessica: “Als je puur naar duurzaamheid kijkt, zou het het meest duurzaam zijn geweest om geen nieuw ziekenhuis te bouwen. Maar dat is wel nodig. Met de nieuwbouw investeren we in een moderne en toekomstbestendige zorgcampus voor de gehele Achterhoek. We werken hierbij intensiever samen met zorgpartners als huisartsen en verloskundigen. Wat logistiek gezien minder makkelijk was in het huidige ziekenhuis met de verschillende ‘tentakels’, zoals ik de verschillende vleugels in het gebouw ook wel noem. Nu krijgen we een slim, compact gebouw waarin elk hoekje is benut. Met een groot plein voor alle poliklinieken, een acute afdeling voor alle spoedeisende zorg en verschillende ruimtes die door meerdere ziekenhuismedewerkers en patiënten kunnen worden gebruikt. Het meest duurzame aan het nieuwe Slingeland is dus eigenlijk wat je níet ziet.”
Hebben jullie nog meer duurzame voorbeelden?
Sebastiaan: “Zeker. Zo wordt het nieuwe ziekenhuis volledig gasloos door middel van een zogenaamde warmte-koude-opslag, aangevuld met een elektriciteitsaansluiting. Dit betekent dat we gebruikmaken van de natuurlijke temperatuur van de bodem om het gebouw te verwarmen en te koelen. Omdat we geen gasaansluiting meer krijgen, moet je een aantal zaken wel anders organiseren. Zo wekken we straks warm water op met hulp van elektrische doorstroomtoestellen en gebeurt de bevochtiging van de lucht óók elektrisch. Door middel van zogenaamde adiabatische verneveling. Hierbij wordt water uiterst fijn direct in de luchtstroom verneveld, waarbij het niet nodig is om het water eerst tot het kookpunt te brengen zodat het verdampt. Die technieken zijn inmiddels zo dat ze ook voldoen aan de veiligheidseisen rond infectiepreventie. Hierdoor hebben we wel meer elektriciteit nodig dan met gas. De intentie is om zonnepanelen te plaatsen op de daken om een deel van de benodigde elektriciteitscapaciteit zelf op te wekken.”
Jessica: “En nog even terugkomend op die multidisciplinaire ruimtes. Daar zit echt veel ‘winst’ in omdat spreek- en onderzoekskamers er straks allemaal hetzelfde uit gaan zien,
maar dus wél door verschillende gebruikers te gebruiken zijn. Dit noemen we: flexibiliteit door standaardisatie. Ik ga - in tegenstelling tot Sebastiaan die over alle installaties in het gebóuw gaat - over alle installaties in de verschillende ruimtes. Met eindonderdelen als stopcontacten, verlichting en natuurlijk bedden, bureaus, computers, et cetera. Dus straks staan er in de spreek- en onderzoekerskamers bijvoorbeeld bureaus met ruimte voor draaibare computerschermen waarmee zorgverleners zowel arbo-technisch goed kunnen werken als een gesprek met een patiënt kunnen voeren op een gastvrije manier.”
Sebastiaan: “Vanuit diezelfde gedachte krijgt straks ook alleen de ‘schil’ van het gebouw een dragende constructie en zijn de binnenwanden flexibel. Ofwel: bij verbouwingen zonder grote consequenties te verplaatsen. Wat het ziekenhuis zélf ook flexibel en toekomstbestendig maakt.”
Jessica: “Wat ik ook een mooi voorbeeld vind, is dat er alleen warm water wordt geleverd waar dat echt nodig is, zoals in keukens en douches, maar niet bij alle toiletten. Dat helpt om het energieverbruik verder te verlagen.”
Wat merken patiënten straks van de duurzame keuzes, los van het mooie uitzicht?
Sebastiaan: “Dan denk ik toch direct aan de kortere loopafstanden binnen het ziekenhuis door de compactheid van het gebouw en de inpassing in het landschap. Ik heb zelf nu al zin om een wandeling te maken door het landschapspark, tussen het groen en een kleur- en kruidenrijk grasland. En ik hoop natuurlijk dat zorgmedewerkers en patiënten straks tevreden zijn over het eindresultaat.”
Jessica: “Doordat verschillende ruimtes in het nieuwe Slingeland Ziekenhuis straks door meerdere professionals en patiënten kunnen worden gebruikt, is het in theorie mogelijk dat je als patiënt in één week tijd op de huisartsenspoedpost wordt geholpen in het weekend en in diezelfde ruimte doordeweeks een afspraak hebt bij de traumapoli.
“Een andere, meer zichtbare, duurzame keuze is dat door het Slingeland Ziekenhuis afgelopen jaar een goed reinigbare, duurzame stof is geselecteerd om bestaande meubels uit onder meer het bestaande Slingeland opnieuw te bekleden. Ook verwachten we gebruikte vloerbedekking te gaan leggen die voldoet aan de eisen van ons ziekenhuis.”
Meer weten? Volg de nieuwbouw op www.slingeland.nl/nieuwbouw.
Laatst bijgewerkt op: 04 april 2025
