Joop Speet is blij met donornier
Transplantatie na ruim zes jaar dialyseren
Gepubliceerd op: 29 maart 2022Begin februari werd dialyseverpleegkundige Annelies Schlebos verrast met een bezoek. Voormalig dialysepatiënt Joop Speet stond voor de deur met een bloemetje. Hij wilde haar bedanken voor haar goede zorgen gedurende de ruim zes jaar dat hij dialysepatiënt was. Hij heeft sinds november een donornier.
Annelies en Joop kennen elkaar goed. Dat merk je meteen. En dat is ook geen wonder. Joop was ruim zes jaar dialysepatiënt en Annelies was bijna al die tijd zijn eerst verantwoordelijke verpleegkundige. Dan zie je elkaar drie keer per week, tijdens een dialyse die vier uur duurt. “Dan bouw je echt een band op. Zeker met een man als Joop”, zegt Annelies.
De vriendelijke Joop lacht bescheiden. Al vrij vroeg wist hij dat hij waarschijnlijk ooit nierpatiënt zou worden. “Een aantal familieleden heeft een erfelijke nierafwijking. Mijn vader is eraan overleden. Door die afwijking ontstaan cystes (holtes) in de nieren. Die veroorzaken op termijn schade, waardoor de werking van de nieren steeds verder achteruitgaat. Ik bleek de afwijking ook te hebben. Dus ik wist dat mijn nieren ooit niet meer voldoende zouden werken.”
Naar nierfalen-poli
Toen Joop (nu 67 jaar) in de vijftig was, was het probleem inmiddels zo groot, dat hij de nierfalen-polikliniek moest gaan bezoeken. “Daar wordt je nierfunctie nauwlettend in de gaten gehouden. Ik heb zo’n 2,5 jaar de poli bezocht, totdat ik aan de dialyse moest. Dat was in 2014. Ik voelde ook dat mijn nierfunctie steeds verder terugliep, doordat ik steeds sneller moe was.” De belangrijkste taak van de nieren is het afvoeren van afvalstoffen en vocht. Bij dialyse wordt deze taak overgenomen door apparatuur. Het bloed van de patiënt wordt dan via een machine door een kunstnier geleid.
Leven compleet anders
“De stap naar dialyse is voor veel patiënten ingrijpend”, weet Annelies. “Je leven wordt compleet anders. Als een patiënt de nierfalen-poli al bezoekt, kunnen we hem of haar op de dialyse voorbereiden. Bijvoorbeeld door een rondleiding te geven op de afdeling en alvast de nodige informatie te geven. Ook streven we ernaar dat de patiënt tijdig naar de vaatchirurg kan.” Annelies licht dat laatste toe: “De vaatchirurg legt dan een zogeheten shunt aan. Bij een dialysepatiënt is dat een verbinding tussen een slagader en een ader. Die ader ontwikkelt zich dan qua formaat en weefselsterkte tot een slagader. Deze ader wordt dan steeds aangeprikt voor de dialyse.”
Dialyse is belastend
En dan begint de dialyse. Voor de meeste patiënten is dat drie keer per week vier uur. Een enkele patiënt kan thuisdialyse doen, maar de meesten komen er toch voor naar het ziekenhuis.
“Het is geweldig dat we nierpatiënten kunnen dialyseren. Zou dat niet kunnen, dan zou een patiënt snel overlijden”, zegt Annelies. “Maar besef wel dat dialyse erg belastend is. Na een dialyse mag een patiënt niet rijden, dus worden de meesten met een taxi gebracht en gehaald. En dialyse is belastend voor het lichaam. Veel patiënten voelen zich niet lekker na een dialyse. De dag erna voelen ze zich weer wat beter. Maar de volgende dag moeten ze alweer en dan begint de cyclus opnieuw.”
Sleutelen aan auto’s
De verpleegkundigen maken het zo aangenaam mogelijk voor de patiënten. “En dan is het mooi dat je patiënten hebt als Joop. Hij droeg heel erg bij aan een goede sfeer”, aldus Annelies.
Joop is, ondanks zijn ziekte, altijd een actieve man geweest. Hij was automonteur en elektricien. “We hebben Joop al vrij gauw geleerd hoe hij zichzelf kan aansluiten voor de dialyse”, vertelt Annelies. “En in een iets later stadium hebben we hem zichzelf leren aanprikken. Omdat hij handig en technisch is, ging dat rap. Uiteraard controleren we daarna altijd. Deze vorm van ‘self care’ draagt bij aan het inzicht van patiënten. Hoe meer ze weten van dialyse, hoe beter ze bij de verpleegkundigen en artsen kunnen aangeven hoe het gaat.”
Donornier
Gelukkig voor Joop kwam hij in aanmerking voor transplantatie. “Maar ik heb langer op een donornier moeten wachten dan de meeste patiënten. Daardoor heb ik lang gedialyseerd. Dat was niet altijd gemakkelijk. Ergens in die periode leek zich een donornier voor mij aan te dienen. Ik kreeg een oproep tijdens een vakantie in Duitsland. Mijn vrouw en ik zijn toen snel naar Nederland gereden. Maar eenmaal daar hoorden we dat de nier toch niet geschikt bleek voor transplantatie. Dat was een enorme teleurstelling. In de periode daarna heb ik het wel moeilijk gehad.” Maar in een nacht in november vorig jaar kreeg hij een telefoontje. “Dat was om drie uur ‘s nachts. Ik vermoedde al dat het om een donornier ging en dat bleek ook zo te zijn.”
Vrijwilliger
De transplantatie verliep succesvol. En Joop hoeft nu
niet meer te dialyseren. “Wel moet je veel medicatie
nemen, onder meer om afstoting te voorkomen. Daar
heb ik ook wel bijwerkingen van. Maar ik krijg er veel
levenskwaliteit voor terug. Ik ben ontzettend blij met
deze donornier.”
Je zou misschien denken dat Joop nu niets meer te
maken wil hebben met dialyseren. Maar niets blijkt
minder waar: “Ik ga vrijwilligerswerk doen op de dialyseafdeling.”
Laatst bijgewerkt op: 24 juni 2022