Diabetes Mellitus: suikerziekte

Diabetes mellitus is de medische naam voor suikerziekte. Het is een chronische stofwisselingziekte waarbij het lichaam moeite heeft om de hoeveelheid glucose (suiker) in het lichaam op peil te houden. De oorzaak is een tekort aan insuline of een verminderde werking van de insuline.

Er bestaat nog geen genezing voor diabetes. De ziekte is goed te behandelen, maar kan wel grote invloed op uw leven hebben. Bij langer bestaande diabetes kunnen complicaties optreden als gevolg van deze ziekte. Deze complicaties zijn vooral aandoeningen van de bloedvaten en zenuwbanen. Hierdoor kunnen o.a. oogproblemen, nierziekten en voetproblemen ontstaan. Ter voorkoming van deze complicaties worden de nodige onderzoeken gedaan. Door een goede behandeling van de diabetes en het vroegtijdig opmerken van eventuele problemen, zijn deze complicaties te voorkomen of bij te sturen.

Vormen (types) van diabetes

Er zijn verschillende vormen van diabetes mellitus;

Type 1

Bij deze vorm van diabetes maakt het lichaam zelf geen insuline meer aan. Dit komt doordat het afweersysteem te actief is geweest en de cellen die insuline moeten maken dit niet meer kunnen doen. Deze vorm komt vaak op kinderleeftijd of jong-volwassenleeftijd aan het licht. De behandeling bestaat uit het toedienen van insuline. Mensen met type 1 diabetes worden over het algemeen begeleid door een diabetesteam in een ziekenhuis.

Type 2

Deze vorm van diabetes werd in het verleden ook wel ouderdomsdiabetes genoemd, tegenwoordig komt het steeds vaker voor, ook op jongere leeftijd. De alvleesklier maakt te weinig insuline aan en/of het lichaam is minder gevoelig voor de werking van de insuline. Risicofactoren voor type 2 diabetes zijn overgewicht, weinig lichaamsbeweging en erfelijke aanleg. De behandeling bestaat uit leefadviezen (met aandacht voor eetgewoonten en lichaamsbeweging), tabletten, en eventueel insuline. Mensen met diabetes type 2 kunnen veelal prima in de huisartsenpraktijk worden begeleid. Soms worden mensen door de huisarts doorverwezen naar een diabetesteam in het ziekenhuis, bijvoorbeeld als de gebruikelijke behandeling onvoldoende effect heeft, of als er ernstige complicaties (dreigen te) ontstaan.

Zwangerschapsdiabetes en zwanger worden bij diabetes

Tijdens de zwangerschap kan diabetes ontstaan. In eerste instantie wordt geprobeerd dit te behandelen met dieetadviezen. Indien dit onvoldoende werkt, wordt behandeling met insuline gestart. Een nauwkeurige en intensieve begeleiding door een gespecialiseerd team is hierbij van belang, evenals een goede samenwerking met de gynaecoloog en verloskundige.
Mensen met diabetes kunnen ook een zwangerschapswens hebben. Hierbij is het van belang dat al voor de zwangerschap de diabetes zo goed mogelijk behandeld wordt en dat tabletten eventueel worden vervangen door insuline. Goede zorg voor moeder en kind begint al voor de zwangerschap.
Er is meer informatie over zwangerschapsdiabetes en er zijn filmpjes over zwangerschapsdiabetes beschikbaar: kijk op het kenniscentrum verloskunde voor meer informatie.

Andere vormen van diabetes

Er bestaan nog meer vormen van diabetes. Bijvoorbeeld diabetes die ontstaat ten gevolge van het gebruik van medicijnen als Prednison, of zeldzame erfelijke vormen van diabetes zoals LADA, MODY of MIDD. Deze laatste vormen vragen specialistische begeleiding in een diabetescentrum.

Behandelingsmogelijkheden

De behandeling bij diabetes is er op gericht de bloedsuikerwaarden binnen vastgestelde grenzen te houden. Dit vermindert de kans op het krijgen van complicaties, zoals schade aan de ogen, nieren, zenuwbanen en bloedvaten. Hiervoor zijn verschillende medicijnen beschikbaar. Adviezen over voeding en lichaamsbeweging spelen uiteraard een belangrijke rol.

Tabletten

Er zijn verschillende soorten tabletten beschikbaar voor de behandeling van type 2 diabetes. De verschillende soorten tabletten kunnen worden gecombineerd, of toegepast in combinatie met insuline.

Insuline

Als de tabletten onvoldoende effect hebben (bij type 2 diabetes), of als er sprake is van type 1 diabetes, is behandeling met insuline nodig. Er zijn verschillende vormen van insuline beschikbaar, die een of meerdere keren per dag moeten worden toegediend. Ook kan de insuline via een insulinepomp continu worden toegediend.

GLP-1 analogen

Na de maaltijd wordt in de dunne darm het hormoon GLP-1 gemaakt. Dit hormoon heeft gunstige effecten: het stimuleert de insuline afgifte in het lichaam, het geeft een verzadigingsgevoel waardoor mensen minder eten, en het remt de glucose aanmaak in het lichaam. Sinds enkele jaren is dit darmhormoon beschikbaar als medicijn, en kan worden voorgeschreven aan mensen met type 2 diabetes en ernstig overgewicht. Het wordt vaak gecombineerd met andere tabletten voor diabetes.

Zelfcontrole bij gebruik insuline

Bij mensen die insuline gebruiken, zeker als mensen meerdere keren per dag moeten spuiten of een insulinepomp gebruiken, is het van belang dat zij regelmatig zelf de bloedglucose controleren en de dosering aanpassen aan de gemeten waarden. De diabetesverpleegkundige begeleidt de patiënten bij het aanleren hiervan. Zij zorgt dat patiënten zelfstandig met hun diabetes kunnen omgaan en zo min mogelijk beperkingen ondervinden van hun ziekte.

In bepaalde gevallen is het mogelijk on voor een langere periode een continue glucosemeter in bruikleen te krijgen van het ziekenhuis. Hiervoor gelden strenge criteria van de verzekeraar. Het gebruik van een continue glucosemeter gaat altijd samen met een intensieve begeleiding van het diabetesteam, zodat de gemeten waarden zo goed mogelijk worden omgezet in een verbetering van de behandeling. Slechts incidenteel blijkt dat een continue glucosemeter onmisbaar is voor langere tijd.

Het Slingeland Ziekenhuis Diabetescentrum is één van de ziekenhuizen in Nederland die toestemming heeft van de ziektekostenverzekeraars om, onder strikte voorwaarden, mensen te begeleiden met een continue glucosemonitor.