Kanker (Oncologie)

Als u de diagnose kanker krijgt, komt er veel op u af. Lichamelijk en emotioneel krijgt u veel te verwerken. U krijgt veel informatie en komt voor allerlei situaties te staan waar u misschien niet eerder mee te maken heeft gehad. In het Slingeland Ziekenhuis proberen wij u hierin zo goed mogelijk te begeleiden. Zowel voor, tijdens als na de behandeling. Op deze pagina vindt u meer informatie over kanker, de verschillende kankersoorten en de begeleiding in het ziekenhuis.

Wat is kanker?

Oncologie is de 'leer van de kwaadaardige gezwellen'. Het lichaam bestaat uit ontelbaar veel cellen. Om oude of beschadigde cellen te vervangen, maakt uw lichaam voortdurend nieuwe cellen aan. Dit gebeurt door celdeling: uit één cel ontstaan twee nieuwe. Deze twee delen zich ook weer, enzovoort. Normaal gesproken remt uw lichaam de celdeling. Zo ontstaan er precies evenveel nieuwe cellen als nodig zijn om het lichaam te herstellen of gezond te houden. Bij kanker is er iets fout met de rem. Er komen steeds meer nieuwe cellen bij. Het overtollige weefsel dat zo ontstaat, heet 'tumor'.

Goedaardig of kwaadaardig

Er zijn goedaardige en kwaadaardige tumoren. Bij een goedaardige tumor stopt de extreme celdeling weer uit zichzelf. De chirurg hoeft de tumor alleen weg te halen als hij problemen geeft. Een kwaadaardige tumor is veel gevaarlijker. Deze stopt namelijk niet vanzelf met groeien. Hij drukt omliggende weefsels opzij en kan daarin binnen groeien. Ten slotte zaait de tumor uit naar andere plaatsen in het lichaam. Dat gebeurt via bloed of lymfevaten. Alleen bij kwaadaardige tumoren is er sprake van kanker.

Ontstaan

Kanker ontstaat door een verandering in de genen die de celdeling regelen. Daardoor verdwijnt de natuurlijke rem op de celdeling in het orgaan of lichaamsdeel waar de kanker zit. Deze verandering in de genen ontstaat bij ongeveer 75% van de mensen met kanker door invloeden van buitenaf. Door sommige leefgewoonten en/of omstandigheden kunt u dus een groter risico lopen om kanker te krijgen. Deze gewoonten en omstandigheden heten risicofactoren. De risicofactoren gelden alleen voor volwassenen, bij kinderen spelen andere oorzaken een rol.

De grootste risicofactoren voor kanker bij volwassenen zijn:

• Roken en (mee)roken (longkanker, baarmoederhalskanker, blaaskanker, maar ook slokdarmkanker en maagkanker).
• Ongezond eten.
• Te veel alcohol drinken (slokdarmkanker).
• Te veel zon (huidkanker).
• Te weinig beweging.
• Regelmatig contact met kankerverwekkende stoffen (asbest) of straling (radioactieve straling).
• Milieuverontreiniging.

Sommige kankersoorten zijn erfelijk. Dan is de verandering in de genen (DNA) niet geleidelijk ontstaan, maar al bij de geboorte aanwezig. Kanker met een erfelijke oorzaak komt maar weinig voor.

Verschillende kankersoorten

Er zijn meer dan honderd verschillende soorten kanker. De meest voorkomende kankersoorten zijn prostaatkanker (bij mannen), borstkanker (bij vrouwen), huidkanker, longkanker en darmkanker. In het Slingeland Ziekenhuis behandelen we de meeste kankersoorten. Over een aantal kankersoorten bieden onze website en kenniscentra meer informatie: 

• Alvleesklierkanker (Maag-, darm- en leverziekten/Interne geneeskunde)
• Baarmoederhalskanker (Gynaecologie)
• Baarmoederkanker (Gynaecologie)
• Blaaskanker (Urologie)
• Borstkanker (Chirurgie)
• Darmkanker (Maag-, darm- en leverziekten)
• Eierstokkanker (Gynaecologie)
• Hersentumor (Neurologie)
• Huidkanker (Dermatologie)
• Longkanker (Longziekten)
• Maagkanker (MDL / Interne)
• Peniskanker (Urologie)
• Prostaatkanker (Urologie)
• Slokdarmkanker (Maag-, darm- en leverziekten)
• Vulva(schaamlip)kanker (Gynaecologie)
• Zaadbalkanker
  
  

Samenwerking

Voor een aantal kankervormen werken we nauw samen met Rijnstate in Arnhem, Gelderse Vallei in Ede en de Radiotherapiegroep in Arnhem. Dit samenwerkingsverband heet Alliantie Regionale Topzorg (ARTZ). Patiënten uit Gelderland kunnen voor de specifieke oncologische behandelingen binnen ARTZ dicht bij huis behandeld worden. Zij hebben snel toegang tot de beste oncologische zorg in de regio, altijd onder begeleiding van het eigen behandelteam en in de veilige omgeving van één van de ziekenhuizen. Meer informatie over deze samenwerking vindt u op www.artz.nl. 

Omgaan met kanker

Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk en emotioneel krijgt u veel te verwerken. Angst, onzekerheid, woede, verdriet en onmacht zijn emoties die kunnen voorkomen. U komt voor allerlei situaties te staan waar u misschien niet eerder mee te maken heeft gehad. Misschien kunt u hier, eventueel met steun van uw naasten, goed mee omgaan, maar mogelijk heeft u behoefte aan professionele hulp. 

Om hierover in gesprek te gaan kan de verpleegkundige u uitnodigen om een vragenlijst in te vullen, zoals de lastmeter. De vragenlijst kan inzicht geven in de behoefte aan psychosociale zorg en welke zorgverlener daar het best bij past.

Ondersteuning in het Slingeland Ziekenhuis

In het Slingeland Ziekenhuis werken verschillende zorgverleners die u hulp kunnen bieden: verpleegkundigen, medisch maatschappelijk werkenden, (klinisch) psychologen en de geestelijk verzorger. In de folder ‘Omgaan met kanker’ leest u wat deze zorgverleners voor u kunnen betekenen’. 

Lokale oncologienetwerken

Daarnaast werken wij samen met lokale oncologie-netwerken. Deze netwerken bestaan uit eerstelijns zorgprofessionals, zoals oncologiefysiotherapeuten, diëtisten en, ergotherapeuten, en hebben als doel om de zorg voor patiënten met en na kanker vanuit de thuissituatie te verbeteren. Zij werken samen aan een optimaal behandelresultaat.

Bewegen bij kanker

Kanker en de behandeling van kanker hebben invloed op uw lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het is daarom belangrijk om al in een vroeg stadium uw lichamelijke en geestelijke gezondheid op peil te houden. Uit onderzoek blijkt dat het goed is om rondom uw behandeling te blijven bewegen. Dit kunt u zelf doen of eventueel onder begeleiding. In de folder ‘Bewegen bij kanker’ leest u meer informatie over hoe u rondom uw behandeling in beweging kunt blijven.

Voeding bij kanker

Door kanker en/of de behandeling kunt u problemen krijgen met eten. Lekker eten is vaak niet meer vanzelfsprekend. Een goed lichaamsgewicht is van belang om de behandelingen te kunnen doorstaan, schade door de behandelingen te beperken en het herstel hiervan zo goed mogelijk te ondersteunen. Een diëtist kan u hier eventueel bij helpen.

Aanvullende onderwerpen:

• Lastmeter voor kankerpatiënten
• AYA-zorg in het Slingeland Ziekenhuis: leeftijdsspecifieke zorg voor jongvolwassenen tussen de 18 en 39 jaar met kanker
• Workshops van Look good feel better (uiterlijke verzorging voor kankerpatiënten)
• Registratie kanker door NKR